Sağlık Bakanlığı tarafından hazırlanan “Çölyak Hastalığında Aile Hekimleri İçin Tanı-Tedavi-İzlem Rehberi” yayınlandı.
Rehberde hastalığın tanısı ve tedavisine yönelik bilgi ve öneriler, tedavide güncel gelişmeler, sakıncalı besinler, besinlerin hazırlanmasında dikkat edilmesi gerekenler, diyet ve ilaçlarla ilgili önemli detaylar yer alıyor.
Çölyakla ilgili çalışmalarda kullanılmak üzere Sağlık Bakanlığı tarafından geliştirilen yeni logo da ilk kez bu rehberde kullanıldı.
Sağlık Bakanlığı tarafından STK’lar, Üniversiteler ve özel sektör iş birliğinde hazırlanan “Erişkin Bazı Metabolizma Hastalıkları ve Çölyak Hastalığı Kontrol Programı 2019-2023” kapsamında hastaların uygun ürünlere ulaşımının arttırılması; çölyak hastaları için marketlerde, halka açık yerlerde ve AVM’lerde uygun gıda satış noktaları oluşturulması ve farkındalık çalışmaları devam ediyor.
Program kapsamında yayınlanan ‘Çölyak Rehberi’ içinde hastalığın tanımı, tanısı ve komplikasyonları, hastalığın tedavisi ve izlemi başlıklarına yer verildi. Bu rehberle birinci basamakta aile hekimleri tarafından hastalığın tanınması; rehberin tanı, tedavi ve izlem sürecinde yol gösterici olması amaçlanıyor.
Çölyak tedavisindeki güncel gelişmeler, besin etkileşimleri ve sakıncalı besinler, diyet ve ilaçlarda dikkat edilecek hususlar gibi başlıkların bulunduğu rehberde; glutensiz diyetin çok sıkı uygulanması gerektiği ve çok düşük miktardaki glutenin bile klinik belirtilerin devam etmesine neden olacağı uyarısı yer alıyor.
Çölyak Nedir?
Çölyak hastalığı, genetik yatkınlığı olan bireylerde buğday, arpa, çavdar gibi tahıllarda bulunan ve suda erimeyen gluten isimli proteine karşı duyarlılık sonucu gelişir.
Çölyak hastalığında etkin olduğu bilinen tek tedavi, glutenin ömür boyu diyetten çıkarılmasıdır. Glutensiz diyet uygulanmasındaki amaç, hastalığın var olan semptomlarını kontrol altına almak, hastaların yaşam kalitelerini arttırmak ve hastalıkları ile ilgili komplikasyonların oluşmasını önlemektir. Hastaların çoğunda, diyet tedavisine tam uyum sağlamalarının ardından klinik bulgularının tamamen düzeldiği, serolojinin normale döndüğü gözlenmektedir.
Çölyak hastalığı her yaşta teşhis edilebilmekle birlikte teşhisi zor olan hastalıklardan biridir. Çünkü belirtiler çoğunlukla ilişkili bir başka hastalığı da düşündürmektedir. Örneğin erken osteoporoz, kansızlık, teşhis edilmemiş laktoz alerjisi gibi hastalıklarla benzer belirtiler gösterdiğinden karıştırılabilir. Bakanlığımız verilerine göre bugüne kadar ülkemizde tanı alan çölyak hasta sayısı toplam 88 bin 790’dır.
Tedavisi mümkün olan çölyak hastalığında erken teşhis çölyaklıların yaşam kalitesinin tekrar düzelmesi ve kaybedilecek sağlık maliyetinin önüne geçilmesi için son derece önemlidir. Çölyak sadece glutensiz beslenme ile tedavi temel yaklaşım olup, hastanın yaşam tarzı olarak hayatına yerleşmesi gerekmektedir.
