T.C.
SAĞLIK BAKANLIĞI
Hukuk Müşavirliği
Sayı : B.10.0.HKM.0.00.00.00- 9221 / 933(1672)
Konu: Bakanlığımıza tahsisli taşınmazlardaki büfe, kantin, çay ocağı gibi yerlerin kiraya
verilmesi ve otoparkların kullanımı
………………………VALİLİĞİNE
Bakanlığımıza bağlı kurum ve kuruluşlarca; kurum binasının müştemilatı veya bahçesi gibi idarenin hüküm ve tasarrufu altında olan ve otopark alanı olarak ayrılmış bulunan yahut da, otopark alanı olarak ayrılmış bulunmamakla birlikte bu amaca yönelik olarak kullanılmaya müsait olan münhal yerlerin, özellikle gelir sağlamak maksadıyla, gerek doğrudan doğruya idarelerince, gerekse üçüncü kişilere kiralamak suretiyle işletildikleri bilinmektedir.
Sağlık hizmetlerini yürütmekle mükellef bulunan kurum ve kuruluşlarımızın aslî amacının kamu hizmeti ve kamu yararı olması gerekirken, asıl amacın aşılarak, salt kârlılık esası ile hareket edilmesi ve neticesinde kamu hizmetine ayrılmış bulunan mahallerin otopark alanı olarak işletilmek suretiyle vatandaşlarımızın mağduriyetine sebep olunması, kamu yararı ve kamu hizmeti amacıyla hareket eden Devlet anlayışı ile bağdaşmayacağı gibi, bu durumun vatandaşlarımız nazarında Devletin itibar ve saygınlığını zedeleyeceği de açıktır.
Bu çerçevede;
1-Halen, bizzat kurum ve kuruluşlarımız tarafından işletilen otopark alanlarının, başkaca bir işleme gerek kalmaksızın, sağlık kuruluşuna hizmet almak üzere gelen vatandaşlarımızın istifadesine sunulması ve bu istifadeden dolayı her ne nam altında olursa olsun ücret talep edilmemesi,
2- İşletilmek üzere üçüncü kişilere kiraya verilmiş otopark alanları için, mevcut sözleşmenin bitiminden itibaren yeniden kiralama işlemlerinin yapılmaması ve bu kâbil yerlerin idarelerince teslim alınarak, yukarıda işaret olunduğu üzere ücretsiz olarak vatandaşlarımızın istifadesine sunulması hususunda gerekli işlemlerin ikmal edilmesi,
3- Ücretsiz olarak vatandaşlarımızın istifadesine sunulan otopark alanlarının, bir kısım kişiler tarafından işgal edilmesinin ve vatandaşlarımızdan haksız para alınmasının önlenmesi maksadıyla, Mülkî İdare Amirlikleri ve Emniyet Teşkilatı’nın ilgili birimleri ile koordinasyon ve işbirliği sağlanarak, gerekli güvenlik tedbirlerinin alınması;
Diğer taraftan; kurum ve kuruluşlarımız bünyesinde faaliyete geçirilecek olan büfe, kantin ve çay ocağı gibi yerlerin açılıp işletilmesi ve kiraya verilmesine ilişkin esas ve usûller, 16.12.1984 tarih ve 18607 sayılı Resmi Gazete’de yayımlanarak yürürlüğe giren, “Devlete Ait Taşınmaz Mal Satış, Trampa, Kiraya Verme, Mülkiyetin Gayri Aynî Hak Tesis, Ecrimisil ve Tahliye Yönetmeliği” ile düzenlenmiş olup; mezkûr Yönetmeliğin 67 nci maddesinin ikinci fıkrası ile, “İşletme hakkı içerisinde büfe, kantin, çayocağı açılacak dairenin amiri tarafından (çalışılan yerin huzur, güvenlik, gizlilik, sağlık, temizlik gibi özelliklerini de koruyup gözetecek güvenilirlikteki) bu dairenin bünyesinde kurulmuş yardımlaşma sandığı, dernek, okul aile birliği gibi kuruluşlar varsa ve uygun görülürse bunlardan birine, uygun görülmediği takdirde işletme hakkı verilmesini talep eden kişiler arasından seçilerek ilde defterdarlık, ilçede malmüdürlüğüne bildirilen kişiler arasında yapılacak pazarlık sonunda uygun bedeli teklif edene ihale edilir.” hükmü vâzedilmek sûretiyle, bu kabîl yerlerin kiralama yoluyla işletmeye verilmesinde, yüksek getiri ve kârlılıktan ziyâde, kurum ve kuruluşlarımızın özelliklerinin dikkate alınarak, “kurumun huzuru, güvenliği, gizliliği, temizliği” gibi kriterlere öncelik verilmesi öngörülmüş; mezkûr maddenin dördüncü fıkrası ile de, “İşletme hakkı verilen şahıs veya kuruluş ile idare arasında “İşletme Hakkı Verilen Büfe, Kantin, Çayocağı Gibi Yerlere Ait İşletme Hakkı Sözleşmesi” düzenlenir. Bünyesinde büfe, kantin çayocağı gibi yerler açılan kuruluşun önereceği hususlar ile idarenin gerekli gördüğü kurallar bu sözleşmenin özel şartlar bölümünde gösterilir.” hükmü vâzedilmek yoluyla, büfe, kantin ve çay ocağı gibi yerlerin işletilmesinde genel kural ve kaidelerin, idarelerince tespit edileceği hükme bağlanmıştır.
Halihazırda kurum ve kuruluşlarımız bünyesinde açılmış ve üçüncü kişilerin işletmesine bırakılmış bulunan büfe, kantin ve çay ocağı gibi yerlerin kiraya verilmesi işlemlerinde, yukarıda işaret olunan Yönetmelik hükümlerinin lâyıkî veçhîle uygulanmadığı ve bu yerlerin kiraya verilmesinde, Yönetmelik ile öngörülen “kurumun huzuru, güvenliği, gizliliği, temizliği” gibi kriterlerden ziyâde, daha çok kârlılık ve yüksek getiri anlayışı ile hareket edildiği, oysa; mezkûr yerlerin idarelerince emsallerine nazaran daha yüksek bedeller ile kiraya verilmesinin, nihayetinde bu yerlerde satışı yapılan mal ve hizmetlerin fiyatlarına yansıtılmak sûretiyle vatandaşlarımızın mağduriyetlerine neden olunduğu müşahade edilmektedir.
Bu nedenlerle;
1-Kurum ve kuruluşlarımız bünyesinde açılmış bulunan büfe, kantin ve çay ocağı gibi yerlerin üçüncü kişilere kiraya vermek sûretiyle işletilmesi işlemlerinde, idarelerince gerekli insiyatifin kullanılması ve mezkûr Yönetmelik ile öngörüldüğü şekilde, daha yüksek getiri ve kârlılık anlayışından ziyâde, kurumun huzuru, güvenliği, gizliliği, sağlığı ve temizliği gibi kriterlerin ön planda tutulması ve kiraya verme işlemlerinin bu çerçevede yürütülmesi,
2- Vatandaşlarımızın maddi olarak mağdur edilmelerinin önlenmesi maksadıyla, kiraya verilmek sûretiyle işletilen büfe, kantin ve çay ocağı gibi yerlerde satışa sunulan mal ve hizmet bedellerinin, emsâli mal ve hizmet bedellerinden daha yüksek tespit edilmemesi hususunda gerekli tedbirlerin alınması ve “İşletme Hakkı Sözleşmelerine” bu yönde hükümler konulması,
Hususlarında gereğini önemle rica ederim.
Prof. Dr. Recep AKDAĞ
Sağlık Bakanı